Primeur: afvalwaterzuiveringsinstallatie verwijdert micropolluenten
Het welzijn van ecosystemen en mensen hangt direct af van de kwaliteit van ons oppervlaktewater. Voor drinkwater, recreatie en biodiversiteit zijn schone waterlopen onmisbaar. Gezien de toenemende zorgen over micropolluenten – denk aan resten van medicijnen, pesticiden en andere schadelijke stoffen – is het verbeteren van onze waterzuiveringssystemen van cruciaal belang.
Op de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) van Aquafin in Aartselaar is de eerste full-scale tertiaire installatie in Vlaanderen geplaatst. Die verwijdert micropolluenten uit het effluent (gezuiverd afvalwater) van een klassieke biologische waterzuiveringsinstallatie. Micropolluenten zijn immers lastig af te breken en kunnen zich ophopen. Momenteel zijn de disc filters in werking gesteld, de volledige opstart van de installatie is later voorzien.
Sweco stond in voor de haalbaarheidsstudie, het voorontwerp, de vergunningsaanvraag, de opmaak van bestekdocumenten en de uitvoeringsbegeleiding, en behartigde de disciplines procesontwerp, elektromechanica, bouwkunde, elektriciteit, automatisatie en infrastructuur.
Innovatief pilootproject in Vlaanderen
Via het Interreg-project ‘Schone Waterlopen door O3G’ wordt Ozonisatie (O3) in combinatie met Granulair Actief Kool (GAK) ingezet op RWZI’s. Deze innovatieve, doelmatige en kostenefficiënte nabehandelingstechniek heeft tot doel de oppervlaktewaterkwaliteit in Vlaanderen en Nederland te verbeteren. Met ozon wordt een deel van de micropolluenten afgebroken en actief kool adsorbeert de overige micropolluenten. Op deze manier wordt het water zo zuiver mogelijk gemaakt.
De RWZI in Aartselaar dient als pilootproject voor Vlaanderen. De installatie of nazuivering bestaat hier uit disc filters om de resterende zwevende stoffen te verwijderen, een ozonisatiereactor om de micropolluenten te oxideren en zo af te breken, en vervolgens een eindbehandeling met actief koolfilters. Op 8 februari 2024 presenteerde ‘Schone Waterlopen door O3G’, in aanwezigheid van Sweco, het project in Aartselaar aan alle betrokken partners. Op het programma stond een rondleiding bij de nazuivering waar de disc filters al operationeel zijn.
Schoon water voor een groener Europa
Ook de Europese en Vlaamse benaderingen van oppervlaktekwaliteit werden besproken, evenals de herziening van de Europese Richtlijn voor Stedelijk Afvalwater (UWWTD). Deze richtlijn legt strengere normen op voor de verwijdering van stikstof en fosfor, introduceert nieuwe emissienormen voor micropolluenten en benadrukt een risicogebaseerde aanpak. Deze maatregelen zijn bedoeld om de milieu-impact te verminderen en duurzaam waterbeheer te bevorderen, wat de volksgezondheid ten goede komt.
Volgens de vernieuwde Europese kaderrichtlijnen voor water, die binnenkort ter stemming komen, dienen grote WTZ’s (installaties die het afvalwaterequivalent van meer dan 150.000 mensen behandelen) tegen 2045 uitgerust te zijn met een micropolluentenbehandeling. In Vlaanderen komen nog vijf WTZ’s hiervoor in aanmerking. Dit betekent concreet dat er tegen 2033 één extra installatie moet worden gerealiseerd, nog twee tegen 2039, en de laatste twee tegen 2045. Voor de kleinere RWZI’s zal een risicoanalyse uitgevoerd worden om de noodzaak van bijkomende nazuivering te evalueren.