Urban Insight – Hoe hittegolfbestendig zijn Europese steden?
Als het snelst opwarmende continent krijgt Europa te maken met stijgende temperaturen en hittegerelateerde sterfgevallen. Uit Sweco’s studie van 24 steden blijkt dat er dringend behoefte is aan maatregelen tegen hittegolven en meer veerkracht. De oplossing ligt in digitale innovatie, natuurgebaseerde oplossingen en het ontwerp van hoogpresterende gebouwen.
Hitte slaat hard toe in Europa
Uit het European State of the Global Climate 2023-rapport blijkt dat Europa het continent is waar de opwarming het snelst plaatsvindt, met temperaturen die ongeveer twee keer zo snel stijgen als het wereldwijde gemiddelde. Het Urban Heat Island (UHI) effect draagt bij aan dit probleem doordat steden significant sneller opwarmen dan landelijke gebieden. Deze extreme hitte brengt aanzienlijke risico’s met zich mee voor de volksgezondheid, de energie-infrastructuur en de economische productiviteit in stedelijke gebieden.
Ondanks deze risico’s worden zorgen met betrekking tot hitte vaak over het hoofd gezien in de klimaatplannen van steden.
Analyse van de klimaatbestendigheid van steden
Sweco heeft een onderzoek uitgevoerd naar aanpassings- en veerkrachtpraktijken in 24 Europese steden en zes primaire casestudysteden om het draagvlak van Europese steden voor het aanpakken van hittegolven te begrijpen. Hierbij werden klimaatbestendigheidsbeleid en hittegolfgegevens geanalyseerd. Uit de analyse blijkt dat al deze steden in 2100 minstens het dubbele aantal hittegolfdagen zullen ervaren in vergelijking met 2020.
In Brussel liggen de stadstemperaturen bijvoorbeeld tot 8°C hoger dan in de omliggende landelijke gebieden. Verwacht wordt dat het aantal dagen met matige hittestress in Brussel tussen 2020 en 2100 met 150% zal stijgen, waardoor er jaarlijks negen extra hittedagen bijkomen.
Photo Credit: This map shows Days a year with moderate heat stress (expressed in d/yr) over the urban area of Brussels in 2030, according to the scenario 2020 climate policies. About the data: Model UrbClim (De Ridder et al., 2015), Source : Souverijns et al., in prep. Spatial resolution : 0.001 × 0.001°
Europese steden moeten nu een tandje bijsteken om hun hitteplannen naar een hoger niveau te tillen, door nieuwe methoden te implementeren die steden helpen afkoelen. Het kán, en er is een scala aan oplossingen beschikbaar.
Séverine Hermand, Climate Resilience expert en co-auteur van het rapport
Behoefte aan hittestrategieën
Uit de analyse blijkt dat er behoefte is aan alomvattende strategieën voor het omgaan met hittegolven. Hoewel er enige vooruitgang is geboekt, is er nog steeds een gebrek aan beleid voor het aanpassen aan hittegolven in steden, vooral voor kwetsbare bevolkingsgroepen. Dit wordt verergerd door een gebrek aan gedetailleerde gegevens en het in kaart brengen van kwetsbaarheden in steden, waardoor het moeilijk is om het bestaande aanpassingsbeleid te monitoren en evalueren.
De belangrijkste aanbevelingen van Sweco in het rapport:
- Investeren in gedetailleerde gegevens: Verhoog het in kaart brengen van kwetsbaarheden, betere monitoring en evaluatie, bijvoorbeeld door digital twins en GIS-ruimtelijke mapping.
- Innovatie en co-creatie mogelijk maken: Nature-based solutions op gebouw- en buurtschaal.
- Streven naar transparant en collaboratief bestuur: Investeringen in kennis, datagestuurd warmtebeheer en gezamenlijke planning in een hittegolfcrisis.
- Beslissen over een langetermijnvisie: Autoriteiten en beleidsmakers moeten efficiëntere en modernere strategieën ontwikkelen om kwetsbare bevolkingsgroepen te beschermen en klimaatgelijkheid te waarborgen.
Er is dringend actie nodig om de gevolgen van hittegolven te verzachten, veerkracht op te bouwen en duurzame omgevingen voor alle inwoners te creëren.
