0 of 0 for ""

Podcast quality of life

TRANSFORMING SOCIETY TOGETHER #03

Auteur Johan Op de Beeck interviewde Mohamed Ridouani, burgemeester van Leuven, en Johan Van Reeth, Operational Manager, BUUR Part of Sweco (Sweco Belgium), over de maatschappelijke uitdagingen op het vlak van leefkwaliteit. Beluister het interview via het podcastkanaal van Sweco.

Onze steden zijn groeipolen van diversiteit, creativiteit en ontmoeting. Wonen, werken, winkelen, ontspannen, … alles is er mogelijk. De aantrekkingskracht van de stad is tegelijk een zegen en een uitdaging voor het klimaat. Hoe houden we het leefbaar? En welke rol kunnen lokale overheden en bedrijven daarin spelen? Mohamed Ridouani, burgemeester van Leuven, gelooft in een gezamenlijke aanpak waarbij steden zich nestelen in coalities en die ook faciliteren met kennisinstellingen, bedrijven en inwoners. Voor Johan Van Reeth, Operational Manager, BUUR Part of Sweco (Sweco Belgium), ligt de toekomstige oplossing vooral in het combineren van maatschappelijke en economische belangen. En ook omgekeerd!

Van leefbaarheid naar leefkwaliteit

Wat maakt metropolen als Londen, Parijs en Lissabon zo aantrekkelijk? Ze hebben gedurfde keuzes gemaakt om de stad leefbaarder te maken, onder meer door in te zetten op volwaardige alternatieven voor de auto. Als het aan de Leuvense burgemeester Mohamed Ridouani ligt, dan moeten we met z’n allen hoger mikken op het vlak van klimaat-, zorgbeleid en leefbaarheid. Comfortabel en betrouwbaar openbaar vervoer heeft daarin een belangrijk aandeel. Maar het plaatje van leefbaarheid moet vooral in een ruimer perspectief bekeken worden. “In welk soort stad of buurt willen wij leven?” Voor Johan Van Reeth, die al tientallen urbanisatieprojecten begeleidde, is spreken over de waarden van hun leefomgeving essentieel. “Het geeft mensen inzicht in beslissingen die verder gaan dan het aantal gewenste parkeerplaatsen. Het gaat om ingrepen die de leefkwaliteit op lange termijn garanderen. We spreken inderdaad liever over leefkwaliteit dan over leefbaarheid, wat een zwaktebod is.”

Dat de leefkwaliteit in onze steden nooit eerder zo groot was, daar zijn beide gesprekpartners het over eens. Er is een enorme vernieuwingsdynamiek met aandacht voor de klimaatuitdaging. De trek naar de stad blijft zich doorzetten, wat op zich een goede evolutie is omdat verdichting één van de oplossingen is in de klimaatuitdaging. Echter, de dorpen volgen deze trend niet. Het is een bezorgdheid van heel wat lokale besturen en heeft te maken met verschillende factoren. De zogenaamde ‘periferisering’ waarop vanaf de jaren ’60 zo zwaar werd ingezet, zet nu de kleinere dorpen onder druk. De inwoners zijn er teveel afhankelijk van een auto, en, in tegenstelling tot de steden, is er niet genoeg kritische massa om het tij te keren. Naast een stedenbeleid is er dus ook een goed dorpenbeleid nodig.

In de veelheid van uitdagingen die op ons afkomen, hebben regionale en lokale overheden nood aan ondersteuning op verschillende sporen. Johan Van Reeth: “De complexiteit op het vlak van stedenbouw is sterk geëvolueerd en als multidisciplinair adviesbureau zorgen wij dat zowel het energie- als het mobiliteitsverhaal kloppen, dat de voorzieningen goed uitgebouwd worden, enz. We ontwerpen een visie op lange termijn en we doen dit in co-creatie met de stakeholders, besturen en inwoners. De tijd dat stedenbouwkundigen op hun eentje plannen tekenden, is lang voorbij.” Burgemeester Ridouani beaamt uit ervaring het belang van participatie en transparantie: “Zeker bij moeilijke beslissingen moet je mensen betrekken en au sérieux nemen. Alleen zo creëer je draagvlak voor de noodzakelijke transitie.”

Als het over de financiering gaat, komt de privaat-publieke samenwerking ter sprake. Sweco ervaart een toenemend bewustzijn in de private markt om niet enkel commerciële objectieven te halen, maar daar een aantal maatschappelijke doelstellingen aan te koppelen. “Dat zijn de beste ontwikkelingen,” stelt Johan Van Reeth, “De private sector die – terwijl ze bouwt voor private doeleinden – ook de maatschappelijke noden, zoals groene ruimte, mobiliteit en voedselproductie, meeneemt.”

In Vlaanderen geven steden slechts 7% van het overheidsbudget uit. Ter vergelijking: in Scandinavië is dat ongeveer een kwart. Mohamed Ridouani pleit alvast voor meer slagkracht en autonomie voor de steden. “Het gaat met kleine stapjes vooruit, ook op Europees niveau. De nood is bekend en de middelen zijn er. Dat heeft de coronacrisis duidelijk gemaakt. Wat eerst niet kon, bleek nu toch mogelijk. De Europese Commissie kon 750 miljoen euro vrijmaken via leningen en investeringen, en relanceplannen worden toegekend aan de lidstaten. Als de nood hoog is, kan het blijkbaar wel. Ik blijf positief en constructief geloven in een nieuwe renaissance van het Europese continent.”