De opdrachtgever voor Infrastructuurwerken Linkeroever is de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM), en de studie wordt uitgevoerd door Sweco Belgium i.s.m. Witteveen+Bos en Zwarts & Jansma architecten. De studie is gestart in 2015. De geplande uitvoering van de werken loopt tot 2021.

Opdracht
Het project houdt de heraanleg van de bestaande snelweginfrastructuur op Linkeroever in, en houdt er rekening mee dat een nieuwe Scheldetunnel op termijn kan aangekoppeld worden. De opdracht is gebaseerd op een basisontwerp dat door een vorig studie- en bouwteam reeds werd opgemaakt tot op bouwvergunningsniveau. Dit basisontwerp werd grondig geoptimaliseerd. De projectonderdelen zijn onder meer: een aansluitingscomplex aan de Waaslandhaven, de knoop Noord (bestaande afrit Antwerpen – Sint-Anna), een P&R complex voor 1.500 wagens aan de Blancefloerlaan, de knoop Zuid (bestaand complex Antwerpen-West) en het aansluitingscomplex Zwijndrecht. De studie behelst het technisch en ruimtelijk ontwerp, de vergunningsaanvraag en de opmaak van het bestek.

Projectbureau
Voor het project is een ‘projectbureau’ opgericht in Antwerpen, waar het hele studieteam op één platform samenwerkt om zo een voldoende geïntegreerde en efficiënte werking te bekomen. De volledige studiefase incl. opmaak bouwaanvraag werd in een periode van 1,5 jaar afgerond.

Mobiliteit
Op Linkeroever en bij Zwijndrecht komen veiligere aansluitingen met de E17, de E34 en de Ring, op- en afrittencomplexen en delen van het onderliggende wegennet. Dit zal de files verminderen en het sluipverkeer uit de stad en de omliggende gemeenten reduceren.

In het ontwerp is extra aandacht besteed aan het multimodale karakter van ons verplaatsingsgedrag. Er zijn bijvoorbeeld voorzieningen voor een uitgebreide P+R parking. Ook de oversteekbaarheid van de snelweg is voor fietsers en voetgangers geoptimaliseerd door meerdere doorsteken te voorzien. Deze zijn bovendien landschappelijk geïntegreerd, zodat het comfort en de beleving vergroot.

Ruimtelijk Ontwerp
Om tegemoet te komen aan nieuwe vragen werd het basisontwerp in belangrijke mate bijgeschaafd door het ruimtelijk ontwerpteam. Zo werden onder meer overspanningen geoptimaliseerd, de zichtbaarheid werd verbeterd en de leesbaarheid werd versterkt.

De uitwerking kenmerkt zich door een sterke verwevenheid tussen de architectuur en het landschap. Deze visie heet ‘verknoopt stadslandschap’, met als doel de verschillende programma’s (mobiliteit, ecologie, recreatie, …) zo goed als mogelijk met elkaar te verknopen en meerwaarde te creëren. De architectuur creëert een rustig en leesbaar beeld voor de gebruikers en integreert zich zo subtiel als mogelijk in de context. De achtergrondkleur van de weginrichting wordt gevormd door donkergrijze schanskorven, en de kunstwerken vormen daar lichte accenten in. De bruggen worden uitgewerkt als contextuele kunstwerken die nauw aansluiten op de context, en een versmalde randafwerking krijgen. In de twee grote knooppunten worden de twee lange fly-overs uitgewerkt als onafhankelijke slanke architecturale objecten.

Landschap & ecologie
Op de bermbrug over de snelweg vormen een ecologische corridor en een fietspad een ongelijkvloerse kruising. Het project voorziet een aantal lokale onderdoorgangen voor ecologische verbindingen, fietspaden, of lokale wegen. Deze constructies schuiven als een lichte koker door de grondlichamen en de donkergrijze schanskorven wanden.

Het ontwerp van infrastructuur en kunstwerken is nauw verweven met het landschap. Taluds worden aangeplant in relatie tot het aanliggende landschap. Bomenrijen begeleiden de parallelweg en de fietspaden. De vrijgekomen zone door het compactere ontwerp van de zuidelijke knoop wordt een recreatief bosgebied, waarbij de twee bestaande verbindingen over de sporen omgevormd worden tot groene bruggen.

Technische en procesgerelateerde uitdagingen
De verdere uitwerking van het infrastructuurontwerp bracht bepaalde uitdagingen met zich mee. Dit omwille van de omvang en complexiteit van het werk, alsook de vraag naar verbeteringen ten opzichte van eerdere plannen. Onze Civiele Techniek medewerkers zochten naar een slank mogelijke vormgeving voor de kunstwerken, zoals de fietsbrug en de tramluifel. Ook het procesmatige vergde bijzondere aandacht. Op korte tijd dienden namelijk veel producten opgemaakt te worden, met een bijhorende interactie met stakeholders en het revisieproces met de opdrachtgever.