17/07/2025

Leestijd:5min

Sweco Belgium

Antwerpen heeft niet minder dan zeven kilometer kaaien langs Vlaanderens grootste rivier, de Schelde. Een ambitieus masterplan wil de relatie tussen stad en rivier herstellen met nieuwe publieke ruimte, en tegelijk de stad beschermen tegen het water. Langs de stadswijk Nieuw Zuid kan je sinds 17 juli volop genieten van 5,5 hectare park. Sweco stond in voor het definitieve ontwerp, naar een concept en voorontwerp van PROAP, voor de afstemming met de waterbouwkundige werken van De Vlaamse Waterweg, de technische uitwerking van het ontwerp tot vergunning en aanbesteding, en verzorgde de algemene coördinatie en opvolging tijdens uitvoering.

De Nieuw Zuid Scheldekaai is een van zeven deelprojecten in dit grootse masterplan onder regie van AG Vespa. Voor het eerst grenst een park zo vlakbij de Schelde, van De Gerlachekaai tot de Kennedytunnel aan de D’Herbouvillekaai. Paden in halfverharding leiden de bezoeker langs heel wat soorten groen, waterelementen, een waterbos, sport- en spelzones, picknickplateaus en zeer uiteenlopend stadsmeubilair.

Een functionele indeling voor maximale beleving

Het park vormt een mooi sluitstuk voor Nieuw Zuid [link naar projectpagina op Sweco-website], de residentiële wijk die sinds 2014 uit de grond rijst. De zones voor sport, spel, picknick en kleine evenementen zijn geclusterd rond drie plekken. Zo kan het grootste deel van 53.000 m² maximaal vergroenen. Meer dan 300 bomen en open waterpartijen helpen mee de hittestress beperken.

Het meest noordelijke deel heeft een natuurlijke en educatieve invulling, met veel bomen, planten en struiken met eetbare vruchten. Meest zuidelijk fungeert een vijver als waterbassin met ondergronds regenreservoir. Je vindt hier het meest avontuurlijke deel van het park, met een waterbos met waterminnende bomen en ruige steenpartijen. Kanalen dooraderen een groot deel van het park.

photo of a landscape element with tree trunks in the Nieuw Zuid Scheldekaaien park

Circulaire waterstroom

De vijver met waterplanten zuivert het regenwater, vooraleer de kanalen het door het park verspreiden. Onze experten stelden een systeem op punt dat geen water verspilt en een permanente waterstroom garandeert. Tijdens drogere periodes bevloeien enkele kanalen het waterbos. We hielden ook al rekening met de aansluiting op Circulair Waternet, een project van stad Antwerpen waarvoor Sweco de haalbaarheidsstudie uitvoerde. Zo kan het park steeds rekenen op voldoende water.

Waterkering verhogen

Naast de publieke ruimte opwaarderen, moeten de vernieuwde kaaien de Scheldestad ook beschermen tegen het wassende water. De waterkering wordt verhoogd met 90 centimeter tot 9,25 meter TAW, conform het geactualiseerde Sigmaplan voor het Scheldebekken. Langs de kaaien van Nieuw Zuid krijgt dit vorm door een verhoogde parkinrichting en ondergrondse waterkerende muren.

Door de Scheldekaaien aan Nieuw Zuid om te turnen tot een park, krijgt de Antwerpenaar er niet alleen een groene publieke ruimte bij. De stad wordt tegelijk beschermd tegen het wassende water van de Schelde, door ophoging van de waterkering.

Bram De Kinder, expert Infrastructuur

Re-meandering of the Kleine Nete

Sigmaplan

Het Sigmaplan werd in het leven geroepen na de watersnood in 1976, om de waterveiligheid te garanderen. De Schelde is onderhevig aan de getijden en kent twee keer per maand springtij. Wanneer dan ook een noordwesterstorm woedt op zee, krijg je stormtij zoals in 1976, toen met zware schade in de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen tot gevolg. Daarnaast houdt het Sigmaplan rekening met een zeespiegelstijging door klimaatverandering.

Met de hermeandering van de Kleine Nete realiseerde Sweco een ander Sigma-waterproject in het Scheldebekken dat herstel en veiligheid combineert.

Hernieuwde schakels in een waterkeringsketting

De verschillende Scheldekaaien-deelprojecten volgen een aantal krijtlijnen, zoals aandacht voor erfgoed en maritiem verleden, connectie met de achterliggende wijken, en aandacht voor waterveiligheid en mobiliteit.

Zo sluiten de kaaien van Nieuw Zuid (zone 6) naadloos aan op de eerdere vernieuwing van Sint-Andries en Zuid (zone 5), waar Sweco ook instond voor de technische uitwerking en coördinatie. Het dijkpad van Sint-Andries en Zuid loopt nog even door in het nieuwe park en waaiert dan uit in meer informele parkpaden. Daarnaast loopt de kasseistrook van Sint-Andries en Zuid langs het water over de volledige lengte van het park door.

Naast Nieuw Zuid, en Sint-Andries en Zuid, coördineert en engineert Sweco de Droogdokken (zone 1), met een belangrijk aandeel voor renovatie van maritiem erfgoed.

Tegen 2030 kunnen de sinjoren uitkijken naar een stadsvernieuwing die hun relatie met de Schelde versterkt, en tegelijk Antwerpen en het hinterland beschermt.

plan of the Scheldekaaien quay renewal plan with indication of zones

photo of a bench in the Nieuw Zuid Scheldekaaien park
photo of a timber playground installation in the Nieuw Zuid Scheldekaaien park
photo of the Nieuw Zuid Scheldekaaien park with view of the river Scheldt

Overig nieuws

Regiokantoor West geopend: hightech technieken achter historische gevel
Gebouwen met een lage impact16/09/2025

Regiokantoor West geopend: hightech technieken achter historische gevel

Lees meer

Opleiding Flexibele assets en energiemanagement
Energietransitie16/09/2025

VLAIO-opleiding Flexibele assets en energiemanagement

Lees meer

Luchtfoto van bedrijventerrein Eilandje Zwijnaarde
Expert Talk, Duurzaam transport & mobiliteit15/09/2025

Slimmer onderweg dankzij mobiliteitsmanagement

Lees meer

Schrijf je in op onze nieuwsbrief

Ontvang updates over baanbrekende projecten, duurzame oplossingen en exclusieve inzichten van Sweco. Schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief en transformeer mee naar de toekomst.
    U kunt uw toestemming op elk moment intrekken via de uitschrijflink in onze e-mails.