Afvalwaterzuivering
Gamechanger voor proper water: eerste nazuivering voor micropolluenten
Aquafin gaf enkele jaren geleden het startschot, en vandaag behoort Vlaanderen met de eerste full-scale quaternaire zuivering tot de Europese koplopers. De installatie verbetert niet alleen de kwaliteit van lokale waterlopen, zoals de Grote Struisbeek, maar levert ook waardevolle inzichten op voor toekomstige toepassingen in binnen- en buitenland.
Het welzijn van ecosystemen en mensen hangt direct af van de kwaliteit van ons oppervlaktewater. Voor drinkwater, recreatie en biodiversiteit zijn schone waterlopen onmisbaar. Gezien de toenemende zorgen over micropolluenten – denk aan resten van medicijnen, pesticiden en andere schadelijke stoffen – is het verbeteren van onze waterzuiveringssystemen van cruciaal belang.
- Klant
- Aquafin
- Locatie
- Aartselaar
- Expertise
- Haalbaarheidsstudie, voorontwerp, vergunningsaanvraag, opmaak bestekdocumenten, uitvoeringsbegeleiding, procesontwerp, elektromechanica, bouwkunde, elektriciteit, automatisatie en infrastructuur
Nieuwe mijlpaal in waterzuivering
Op de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) van Aquafin in Aartselaar is de eerste grootschalige quaternaire installatie in Vlaanderen geplaatst. Die verwijdert micropolluenten uit het effluent (gezuiverd afvalwater) van een klassieke biologische waterzuiveringsinstallatie. Micropolluenten zijn immers lastig af te breken en kunnen zich ophopen.
Sweco stond in voor de haalbaarheidsstudie, het voorontwerp, de vergunningsaanvraag, de opmaak van bestekdocumenten en de uitvoeringsbegeleiding, en behartigde de disciplines procesontwerp, elektromechanica, bouwkunde, elektriciteit, automatisatie en infrastructuur.
Innovatief pilootproject opgestart
Via het Interreg-project ‘Schone Waterlopen door O3G’ wordt Ozonisatie (O3) in combinatie met Granulair Actief Kool (GAK) ingezet op RWZI’s. Deze innovatieve, doelmatige en kostenefficiënte nabehandelingstechniek heeft tot doel de oppervlaktewaterkwaliteit in Vlaanderen en Nederland te verbeteren. Met ozon wordt een deel van de micropolluenten afgebroken en actief kool adsorbeert de overige micropolluenten. Op deze manier wordt het water zo zuiver mogelijk gemaakt.
De RWZI in Aartselaar dient als pilootproject voor Vlaanderen. De installatie of nazuivering bestaat hier uit discfilters om de resterende zwevende stoffen te verwijderen, een ozonisatiereactor om de micropolluenten te oxideren en zo af te breken, en vervolgens een eindbehandeling met actief koolfilters. De officiële opening van de volledige nazuivering vond plaats op 23 mei 2025 in aanwezigheid van Jan Goossens, CEO van Aquafin, en Bernard De Potter, administrateur-generaal van de Vlaamse Milieumaatschappij.
© Frederik Beyens // Aquafin
Naar gezonde waterlopen in Vlaanderen
De quaternaire zuivering komt na een primaire mechanische, secundaire biologische en tertiaire (verwijdering van fosfor en stikstof) zuiveringsstap. Op jaarbasis zal ze 75% van al het afvalwater dat toekomt op de RWZI behandelen.
Op dit moment weten we nog niet op hoeveel RWZI’s in Vlaanderen een quaternaire zuivering moet komen. Maar minstens op de zes grootste (Gent, Brugge, Oostende, Antwerpen-Zuid, Deurne en Leuven), waarvan er één al in 2033 operationeel moet zijn en vier in 2039. Voor de kleinere installaties moet er nog een risicoanalyse gebeuren om te bepalen of ze hun afvalwater in kwetsbaar gebied lozen.
Eind 2030 moet Vlaanderen een lijst klaar hebben van de RWZI’s in deze categorie die een quaternaire zuivering moeten krijgen. Deze eerste installatie in Aartselaar biedt ons de kans om veel kennis en ervaring op te doen met de gebruikte technieken, zowel wat efficiëntie als kosten betreft. Het is dan ook geen toeval dat we voor deze locatie kozen, waar onze onderzoekshal gevestigd is en ons R&D-team praktijktesten uitvoert.
Jan Goossens, CEO Aquafin
Slim meten voor zuiver water
De RWZI Aartselaar loost het gezuiverde afvalwater in de Grote Struisbeek. Het water in die beek bestaat voor maar liefst 50% uit het gezuiverde afvalwater van de RWZI. Om een zicht te krijgen op het effect van de quaternaire zuivering op deze waterloop, voert de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) een grote monitoringcampagne uit en onderzoekt ze de evolutie van de waterkwaliteit. Tot slot brengt een extra zuiveringsstap ook hergebruik van gezuiverd afvalwater een stap dichterbij, gezien de hogere waterkwaliteit. In een waterschaarse regio als Vlaanderen heeft gezuiverd afvalwater namelijk veel potentieel als stabiele alternatieve waterbron.
Door slim te meten maken we zichtbaar hoe nazuivering het afvalwater zuivert van micropolluenten en zo de ecotoxicologische impact op de waterloop verkleint.
Bernard De Potter, administrateur-generaal VMM
