07/02/2025

Reading time: 5min

Sweco Belgium

De Kanaaltunnels: de ontbrekende schakel in de Oosterweelverbinding

De bouw van de Kanaaltunnels vormt een mijlpaal in het Oosterweelproject en markeert een belangrijke stap naar een vlottere en duurzamere mobiliteit in Antwerpen. Door innovatieve technieken, slimme samenwerking en een sterke focus op veiligheid wordt dit complexe infrastructuurproject tot een succes gemaakt. Eind 2028 zullen de eerste delen van de tunnels in gebruik worden genomen en zal de Antwerpse Ring eindelijk volledig rond zijn.

Een belangrijke fase in het Oosterweelproject

Op 13 mei 2024 is aannemersconsortium TM ROCO (Sweco, Besix, Deme Infra, Dredging International, Jan de Nul, Cordeel, Denys, Franki, Willemen Infra, Van Laere) gestart met de bouw van de Kanaaltunnels, een cruciaal onderdeel van de Oosterweelverbinding. Sweco levert de engineeringexpertise voor zowel het studiewerk als het ontwerp van de definitieve en tijdelijke structuren. Met de voltooiing van de tunnels wordt de Antwerpse Ring gesloten, wat zal zorgen voor een vlottere mobiliteit in de regio.

De Kanaaltunnels lopen onder het Albertkanaal en verbinden het toekomstige Oosterweelknooppunt met de verdiepte Ring (R1). Samen met de Scheldetunnel en het Oosterweelknooppunt vormen ze de ontbrekende schakel die de noordelijke verbinding voltooit. Dit zal niet alleen een oplossing bieden voor de huidige verkeersproblemen, maar ook een alternatieve route creëren en zo files verminderen.

Kanaaltunnels Oosterweel

Technisch meesterwerk met innovatieve oplossingen

De tunnels bestaan uit vier kokers die per twee op elkaar gestapeld zijn. De onderste kokers sluiten aan op de Antwerpse Ring richting Nederland (A12 en E19), terwijl de bovenste kokers het verkeer naar het Sportpaleis en de E313 zullen leiden. De keuze voor een gestapelde constructie is grotendeels ingegeven door ruimtegebrek in de havenzone en de noodzaak om de vaarweg zoveel mogelijk te vrijwaren. Dit ontwerp voorkomt bovendien complexe weefbewegingen binnen de tunnel, wat de veiligheid en doorstroming bevordert.

Het bouwen van tunnels onder water brengt aanzienlijke technische uitdagingen met zich mee. In tegenstelling tot de Scheldetunnel, waarvan de elementen in een bouwdok in Zeebrugge worden vervaardigd, worden de Kanaaltunnels ter plaatse gebouwd. Dit vereist een complexe constructiemethode waarbij eerst damwanden worden aangebracht in het Albertkanaal om een bouwput te creëren. In mei 2024 werden de damwanden geplaatst en in een latere fase wordt het water weggepompt en de bouwput met zand opgevuld. Dit maakt een droge bouwput mogelijk waarin de tunnels gefaseerd kunnen worden gerealiseerd.

Om een tunnel onder water te bouwen, beginnen we met werkeilanden. We spuiten een deel van het kanaal vol, graven een bouwput tot wel acht à negen verdiepingen diep, bouwen de tunnel en laten het water uiteindelijk weer over de constructie stromen – alsof er niets is gebeurd

Franck Monballiu, Team Manager Infrastructure

Kanaaltunnels Oosterweel

Veiligheid en scheepvaartverkeer

Tijdens de bouw wordt het scheepvaartverkeer op het Albertkanaal nauwlettend in de gaten gehouden. Omdat de vaarweg een cruciale rol speelt in de goederenlogistiek, zijn er in samenwerking met de Port of Antwerp-Bruges en De Vlaamse Waterweg maatregelen getroffen om veilige doorgang te garanderen. Er is tijdelijk eenrichtingsverkeer ingesteld en simulaties met schippers zijn uitgevoerd om de doorgang zo vlot mogelijk te laten verlopen.

Een ander veiligheidsaspect is de bescherming van de werf en de toekomstige tunnelstructuren tegen mogelijke aanvaringen. Daarom werd in het Amerikadok een innovatieve aanvaarberm gebouwd. Deze constructie, een primeur in België, beschermt zowel de arbeiders als de tunnels en schepen in geval van een aanvaring.

Samenwerking en digitale innovaties

Het Oosterweelproject is een multidisciplinair samenwerkingsverband tussen diverse stakeholders, waaronder Lantis als bouwheer, het aannemersconsortium TM ROCO en ingenieursbureau Sweco. Door gebruik te maken van een geïntegreerd projectkantoor kunnen teams efficiënt samenwerken en ontwerpen afstemmen op de uitvoeringspraktijk.

Daarnaast speelt digitale technologie een belangrijke rol in het project. Het ontwerp van de tunnels wordt volledig uitgewerkt in een 3D BIM-model, waarbij extra dimensies zoals tijd (4D) en kosten (5D) worden toegevoegd. Dit zorgt voor een nauwkeurige planning en kostenraming en maakt het mogelijk om ontwerpen sneller en efficiënter aan te passen waar nodig.

Overig nieuws

Werken aan de Ring: houten brug als slotakkoord voor hoogwaardige fietssnelweg
Duurzaam transport & mobiliteit14/03/2025

Werken aan de Ring: houten brug als slotakkoord voor hoogwaardige fietssnelweg

Lees meer

Podcast, Industrietransitie, Energietransitie13/03/2025

Challenge Accepted: de toekomst van de industrie in een duurzame wereld

Lees meer

Schrijf je in op onze nieuwsbrief

Ontvang updates over baanbrekende projecten, duurzame oplossingen en exclusieve inzichten van Sweco. Schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief en transformeer mee naar de toekomst.