Sweco Belgium
Hoe regeneratief ontwerp onze steden kan transformeren
Tegen 2050 woont bijna 70% van de wereldbevolking in steden. Deze snelle verstedelijking heeft een verwoestende impact op biodiversiteit, wat ecosysteemdiensten zoals schone lucht en water bedreigt. Toch bieden steden ook kansen: met regeneratief ontwerp kunnen we natuur en stedelijk leven opnieuw verbinden en zo gezonde, biodiverse leefomgevingen creëren.
Wat is regeneratief ontwerp?
Regeneratief ontwerp gaat verder dan het behoud van natuur. Het herstelt en versterkt ecosystemen door natuurlijke en semi-natuurlijke structuren te integreren in het stedelijke landschap. Denk aan meer groenblauwe ruimtes zoals parken, groene daken, waterbuffers en rivieren. Deze plekken verminderen niet alleen ecologische schade, maar versterken ook biodiversiteit, verbeteren lucht- en waterkwaliteit en maken steden veerkrachtiger tegen klimaatverandering.
De nieuwe EU-wet voor natuurherstel erkent het belang van deze aanpak. Tegen 2030 streven we naar geen nettoverlies van stedelijke groene ruimtes en boombedekking. Bovendien moet het totale oppervlak aan groenblauwe netwerken vanaf dat moment blijven groeien. Het is een ambitieus plan, maar noodzakelijk voor de toekomst van onze steden én hun bewoners.
De studie toont aan dat de stedelijke groenblauwe dekking het potentieel heeft om met 42% te groeien, wat 56.290 hectare toevoegt aan de bebouwde omgeving. Dit gebied is vergelijkbaar met 400 keer Hyde Park.
Groenblauwe netwerken in Brussel en Antwerpen
Een recente studie van Sweco onderzocht de groenblauwe netwerken in 22 Europese steden, waaronder Brussel en Antwerpen. De resultaten laten zien dat er werk aan de winkel is, maar er ook hoopvolle mogelijkheden zijn:
- Brussel: Momenteel bestaat 25% van de stad uit groenblauwe ruimte, wat iets onder het Europese gemiddelde van 27% ligt. Met strategische maatregelen kan dit percentage groeien tot 32%, ruim boven de richtlijn van 30% tegen 2030.
- Antwerpen: De situatie in Antwerpen staat voor een grotere uitdaging. Slechts 17% van de stad is groenblauwe ruimte – een van de laagste percentages van alle onderzochte steden. Met gerichte inspanningen is er een beperkte stijging mogelijk, tot 19%. Dit komt vooral door de al hoge bebouwingsgraad en een minder gunstige spreiding van het groen in de stad.
Meer dan alleen groen: een systeemaanpak voor steden
Met enkel groenblauwe netwerken uit te breiden zullen we er niet komen. Regeneratief ontwerp vraagt om een geïntegreerde aanpak die natuur en samenleving met elkaar verbindt. Dit sluit naadloos aan bij het One Health-principe, dat wordt gesteund door de Wereldgezondheidsorganisatie en de Verenigde Naties. Dit principe benadrukt dat de gezondheid van mensen, dieren en ecosystemen onlosmakelijk met elkaar verbonden is.
Met kwalitatieve landschapsinterventies kunnen steden functionele ecosystemen creëren die niet alleen biodiversiteit herstellen, maar ook bijdragen aan de mentale en fysieke gezondheid van hun inwoners. Van koelere straten in de zomer tot lagere stressniveaus: regeneratief ontwerp is de sleutel tot een gezondere toekomst.
Elke vierkante meter groen telt, maar het vergroten van de kwaliteit van de bestaande ruimtes is minstens zo belangrijk.
Overig nieuws
Veerkrachtige projecten: van theorie tot praktijk
Lees meer
De kracht van BIM
Lees meer
Challenge Accepted: Gentspoort en de waterkwaliteit in Vlaanderen
Lees meer
