Navigeren door de klimaatcrisis met lokale inzichten: Luc Bas, Cerac

Klimaatverandering stelt ons voor ongekende uitdagingen. Klimaatrisico’s begrijpen en aanpakken is essentieel voor de veerkracht van onze samenleving en economieën. Sweco praat over de uitdagingen en oplossingen met Luc Bas, directeur van Cerac. Dit Centrum voor Risicoanalyse van Klimaatverandering analyseert klimaat- en milieurisico’s op de middellange en lange termijn, met een focus op de nationale veiligheid en veerkracht van België. Cerac werd opgericht na de verwoestende overstromingen van juli 2021.

In dit gesprek werpt Luc Bas een licht op de kritieke sectoren die het meest kwetsbaar zijn voor klimaatrisico’s. Hij bespreekt de implicaties van deze risico’s voor verzekeringen en vastgoed, en benadrukt het belang van proactief beleid en adaptatiestrategieën. Verder benadrukt de heer Bas de unieke uitdagingen door de diverse regionale benaderingen van klimaatrisicobeoordeling in België en de noodzaak van een gecoördineerde nationale strategie.

Dit jaar voert Cerac de First Risk Assessment uit, een grondige analyse van de risico’s door klimaatverandering en biodiversiteitsverlies voor België. Deze analyse richt zich op vijf systemen: het voedselsysteem, gezondheid & mens, infrastructuur, economie en financiën, en ecosystemen. De resultaten zullen leiden tot aanbevelingen voor de Nationale Veiligheidsraad.

Sweco kijkt reikhalzend uit naar deze resultaten en aanbevelingen, om te implementeren in de duurzame projecten die we ontwerpen, en om beleidsmakers beter te adviseren bij het ontwikkelen van hun klimaatbestendigheidsstrategieën.

Wat kan het effect zijn van klimaatrisicobeleid op verzekeringskosten en vastgoed?

De context van schadeverzekeringen vormt inderdaad een risico dat iedereen herkent. Die wordt vastgelegd door de verzekeringssector in België. Assuralia verricht veel werk op dit gebied, en ik begrijp dat hun analyse zal informeren over welk beleid nodig is en hoe dit beleid te implementeren. Hopelijk zullen ze ook aan de overheid voorstellen hoe toekomstige verzekeringen met toenemende risico’s door klimaatimpact gereguleerd moeten worden. Het is belangrijk dat die vraag er is vanuit de verzekeringssector, en dat de publieke autoriteiten bereid zijn zich aan te passen aan een nieuwe situatie.

Terugkomend op uw eerdere vraag, dit is een van de sectoren waar een duidelijk financieel risico is. Als de sector zich terugtrekt uit het verzekeren, gaat het risico naar de publieke financiën, omdat de schade dan daar verhaald zal worden. Dat is een van de items waaraan ons centrum nu werkt met het Federaal Planbureau: de kosten schatten van geen adaptatie of onvoldoende adaptatie, zeer specifiek voor de publieke financiën. Dus, als de publieke financiën niet investeren in adaptatie, wat zullen de gevolgen zijn?

We merken op dat de benaderingen voor Vlaanderen en Wallonië verschillen, terwijl klimaatrisico’s onderling verbonden zijn. Hoe wordt dit aangepakt via Cerac?

Wel, u wijst op een zeer belangrijke uitdaging voor Cerac. In een institutioneel interessant landschap zoals België, stoppen klimaatrisico’s niet bij taalgrenzen of nationale grenzen.

In die context willen we een ​​gemeenschappelijke aanpak van klimaatrisicobeoordeling helpen harmoniseren, en vandaar naar de oplossingen die ermee gepaard gaan. Bovendien willen we dit doen met respect voor de bevoegdheden. De plannen in Wallonië en Vlaanderen ontwikkelen zich op een andere manier. We bekijken dit positief: beide benaderingen bevatten zeer interessante en zeer positieve elementen. De Vlaamse aanpak is zeer technisch en zeer specifiek, bijvoorbeeld voor hittestress maar vooral voor overstromingen, met zeer goede kaarten.

Aan de Waalse kant bestaan deze kaarten ook, zij het niet zo goed ontwikkeld. Ze kijken systemisch naar hoe risico’s met elkaar verbonden zijn. En dat ontbreekt in Vlaanderen. Dus, dit zijn interessante complementaire kwaliteiten, die we hopen samen te brengen.

Wat de Vlaamse en Waalse niveaus niet zullen doen en wij wel, is advies geven aan de Nationale Veiligheidsraad. Dus we zullen hun bevindingen moeten vertalen wanneer we bekijken hoe deze risico’s onze nationale veiligheid beïnvloeden. We hebben hun informatie nodig om dit te doen.

In een institutioneel interessant landschap zoals België, stoppen klimaatrisico’s niet bij taalgrenzen of nationale grenzen. In die context willen we een ​​gemeenschappelijke aanpak van klimaatrisicobeoordeling helpen harmoniseren, en vandaar naar de oplossingen die ermee gepaard gaan

Luc Bas, directeur Cerac

Zal België binnenkort werken aan een klimaatrisicobeleid?

Met de oprichting van Cerac is een van de meer formele klimaatrisicobeleidsmaatregelen geïmplementeerd. We zijn namelijk opgericht met een onafhankelijk mandaat om klimaatrisico’s op nationaal niveau te beoordelen. We hopen dat wanneer we de risico’s, hun prioriteit en urgentie identificeren, oplossingen zullen volgen via regelgeving en in het beleidsveld. Heel vaak gaat het om adaptatieplannen en adaptatiebeleid. Ook hier zijn bevoegdheden verdeeld over vele niveaus: van lokaal niveau tot nationaal niveau, inclusief regio’s en provincies. We moeten ervoor zorgen dat acties op het juiste niveau worden uitgevoerd en ondersteund, en die verschillende acties samenbrengen.

Er is ook de inspanning voor het nationale adaptatieplan, een uitdaging om te bespreken tussen alle betrokken autoriteiten in België. Maar opnieuw, met ons nationale Centrum voor Risicoanalyse van Klimaatverandering hopen we als motivator een nationaal adaptatieplan te bevorderen. We hopen ook dat de Nationale Veiligheidsraad zal wegen op de besluitvorming, en zal evolueren weg van wat vaak marginale financiering is voor adaptatieacties.

Dank u nogmaals voor uw inzichten en aanbevelingen die België kunnen sturen naar een duurzamere en veiligere toekomst.