13/05/2024

Reading time: 5min

Sweco Belgium

Sweco ontwikkelt 2050 blauwdruk voor duurzame woningrenovatie in Vlaanderen

In de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering ligt de horizon op 2050. Internationale afspraken om de voorspelde klimaattransitie leefbaar te houden, resulteren in doelstellingen die tot op lokaal niveau doorwerken. Onder de sturing van BeReel, werken ook Vlaamse steden en gemeenten aan het behalen van deze ambities. Tegen 2050 dienen alle woningen in Vlaanderen, zowel nieuw als bestaand, een EPC A-label te hebben . Als consultant helpt Sweco actief bij het opstellen van de routekaart die leidt naar dit einddoel.

render van een groene straat, wensvoorbeeld van een klimaatneutraal Vlaanderen in 2050

Dit ambitieuze project wordt op alle niveaus aangepakt. De Vlaamse overheid streeft met het Renovatiepact naar een hogere renovatiegraad van het woningpatrimonium, met actieplannen voor de korte, middellange en lange termijn. Hierbij hanteert zij een (sociaal) beleid dat eigenaars en verhuurders stimuleert door middel van premiestelsels en renovatieverplichtingen. Het is aan steden en gemeenten om deze stimuli te communiceren, bewustzijn te creëren, informatie te verstrekken en de vooruitgang te monitoren. Samen met de Energiehuizen kunnen ze bovendien woningeigenaars en VME’s concreet ondersteunen bij het plannen en uitvoeren van renovatiewerken. Experts van Sweco spelen een cruciale rol door inzicht te bieden in de huidige situatie en haalbare paden naar succesvolle patrimoniumrenovatie uit te stippelen.

Sweco heeft voor elke gemeente een monitoringspad ontwikkeld, dat een voortgang per legislatuur voorspelt tot 2050. Hiermee kan elk stads- en gemeentebestuur nagaan of ze op goede weg zijn naar klimaatneutraliteit, zowel per legislatuur als jaarlijks.

Michèle Jacobs, project manager

Waar en hoe starten?

Sweco heeft in samenwerking met Plannr een methodiek ontwikkeld waarmee steden en gemeenten de huidige situatie snel en duidelijk in kaart kunnen brengen. Deze nulmeting stelt lokale overheden in staat om hun voortgang te volgen.

De benodigde data voor deze nulmeting bevinden zich grotendeels bij de steden en gemeenten zelf, verkregen via kadasters, uitgereikte vergunningen en andere bronnen. Echter, deze informatie is vaak verspreid en niet met elkaar verbonden. Sweco’s experts hebben deze steden en gemeenten begeleid in het lokaliseren van relevante informatie en hebben alle gegevens gecentraliseerd in een geavanceerde calculatietoepassing.

Deze applicatie houdt rekening met de uiteenlopende gebouwentypes binnen het woonpatrimonium. De behoeften van appartementen verschillen van die van rijwoningen of vrijstaande huizen. Historisch patrimonium vereist een andere aanpak dan moderne gebouwen. Plattegronden tonen de energieprestaties op wijk- en straatniveau.

voorbeeld van een stratenplan met indicatie van EPC-labels, illustratie van het Sweco rekenmodel binnen het Vlaamse Renovatiepact

Het datamodel van Sweco toont in vier kwadranten per gemeente de haalbaarheid en impact van elke maatregel, van laaghangend fruit tot moeilijk haalbare inspanningen met minder impact.

Miechel De Paep, specialist engineer

Een langetermijnstrategie uitstippelen

Vanaf deze nulmeting heeft Sweco voor elke gemeente een monitoringspad ontwikkeld, dat een voortgang per legislatuur voorspelt tot 2050. Hiermee kan elk stads- en gemeentebestuur nagaan of ze op goede weg zijn, zowel per legislatuur als jaarlijks.

Alle mogelijke maatregelen die lokale autoriteiten kunnen inzetten om tegen 2050 een EPC A-label te behalen, zijn verzameld in een databank. Het datamodel van Sweco toont in vier kwadranten per gemeente de haalbaarheid en impact van elke maatregel, van laaghangend fruit tot moeilijk haalbare inspanningen met minder impact. Dit ondersteunt steden en gemeentes bij het beoordelen van hun potentieel en het uitstippelen van hun langetermijnrenovatiestrategie. Jaarlijkse iteratie en reflectie zullen aantonen of en waar de vooropgestelde monitoringspaden bijsturingen vragen.

Sweco werkte deze deelopdracht uit via een pilootproject met vijf gemeentes. Proefondervindelijk evolueerde het project tot de optimale methodiek.

voorbeeld van een monitoringpad van een gemeente voor een EPC-A label in 2050, illustratie van het Sweco rekenmodel voor een klimaatneutraal Vlaanderen

Van inzicht naar actie

De voornaamste rol van steden en gemeentes in het renovatiepact is communiceren en informatie verstrekken aan inwoners. Het is cruciaal dat zij de methodiek en langetermijnstrategie, inclusief alle mogelijke maatregelen, grondig begrijpen.

Samen met VVSG, VEKA en het Kenniscentrum Vlaamse Steden lichten Sweco’s experts de lokale langetermijnsrenovatiestrategie toe in zes masterclasses, met als deelnemers de veertien Vlaamse centrumsteden, vijf bijkomende steden en gemeentes, vier intercommunales en de provincie Limburg. Na deze masterclasses blijft een handleiding de lokale overheden begeleiden in de methodiek, het monitoringspad, de maatregelendatabank en de langetermijnstrategie.

Samen een duurzame toekomst vormgeven

De weg naar een energie-efficiënt Vlaanderen is een complexe uitdaging die een verenigde aanpak vereist. Sweco zet zich in om steden en gemeenten te voorzien van concrete tools en heldere strategieën. Door samen te werken en kennis te delen, kunnen we de doelen voor 2050 haalbaar maken. Met doordachte planning en toewijding zetten we belangrijke stappen richting een energieneutraal Vlaanderen, waarbij elke woning bijdraagt aan een groener, leefbaarder klimaat voor ons allemaal.

Overig nieuws

Werken aan de Ring: houten brug als slotakkoord voor hoogwaardige fietssnelweg
Duurzaam transport & mobiliteit14/03/2025

Werken aan de Ring: houten brug als slotakkoord voor hoogwaardige fietssnelweg

Lees meer

Podcast, Industrietransitie, Energietransitie13/03/2025

Challenge Accepted: de toekomst van de industrie in een duurzame wereld

Lees meer

Project News, Natuur, Gezondheid, Gezondheidszorg, Gezondheid & welzijn11/03/2025

Duurzaam en toekomstgericht: het masterplan van kliniek Sint-Jozef in Pittem

Lees meer

Schrijf je in op onze nieuwsbrief

Ontvang updates over baanbrekende projecten, duurzame oplossingen en exclusieve inzichten van Sweco. Schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief en transformeer mee naar de toekomst.